Najniższa krajowa

Zgodnie z kodeksem pracy wynagrodzenie za pracę jest podstawowym elementem każdego stosunku pracy. W Polsce dla osób zatrudnionych na umowę o pracę nie może ono być niższe od minimalnego wynagrodzenia.

Kwestia wynagrodzenia za pracę zasadniczo uregulowana jest w kodeksie pracy oraz przepisach wewnątrzzakładowych. Z kolei zaś zagadnienie minimalnego wynagrodzenia regulują odrębne przepisy.
Co o wynagrodzeniu mówi kodeks pracy?

W myśl artykułu 80 kodeksu pracy wynagrodzenie przysługuje za pracę wykonaną. Za czas niewykonywania pracy pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia tylko wtedy, gdy przepisy prawa pracy tak stanowią. Warto zaznaczyć, iż zgodnie z artykułem 84 kodeksu pracy pracownik nie może zrzec się prawa do wynagrodzenia ani przenieść tego prawa na inną osobę.
Z kolei zaś z artykułu 81 kodeksu pracy wynika, że pracownikowi za czas niewykonywania pracy, wynagrodzenie przysługuje, jeżeli był gotów do jej wykonywania, a doznał przeszkód z przyczyn dotyczących pracodawcy. Warto tutaj przypomnieć, że wynagrodzenie za niezawiniony przez pracownika przestój nie może być niższe niż minimalne wynagrodzenie za pracę, często rozumiane jako najniższa krajowa.

Płaca minimalna – czym jest najniższa krajowa?

Płaca minimalna to prawnie ustalony najniższy dopuszczalny poziom wynagrodzenia za pracę. Została ona zagwarantowana w ustawie z dnia 10 października 2002 roku o minimalnym wynagrodzeniu za pracę. Zgodnie z artykułem 6 tej ustawy wysokość wynagrodzenia pracownika zatrudnionego w pełnym miesięcznym wymiarze czasu pracy nie może być niższa od wysokości minimalnego wynagrodzenia ustalonego na rok kalendarzowy.
Zgodnie z zasadami statystyki określonymi przez Główny Urząd Statystyczny do wynagrodzeń osobowych zalicza w szczególności:

• wynagrodzenie podstawowe,
• wyrównanie do minimalnego wynagrodzenia za pracę,
• różnego rodzaju dodatki takie jak na przykład za znajomość języków, dodatki za szczególne warunki pracy, pełnienie funkcji,
• premie, nagrody,
• świadczenia o charakterze deputatowym przewidziane w odrębnych przepisach,
• wynagrodzenie za pracę dodatkową,
• dyżury,
• wynagrodzenie za urlopy,
• wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy,
• ekwiwalent pieniężny za niewykorzystany urlop wypoczynkowy,
  Zatem płaca minimalna to nie tylko płaca zasadnicza. Do minimalnego wynagrodzenia wliczane są także inne składniki.

Jednak przy obliczaniu wysokości minimalnego wynagrodzenia pracownika nie uwzględnia się przede wszystkim:

• nagrody jubileuszowej,
• odprawy pieniężnej przysługującej pracownikowi w związku z przejściem na emeryturę lub rentę z tytułu niezdolności do pracy,
• wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych,
  Warto zapamiętać, że od 1 stycznia 2017 roku wyłączone zostało z podstawy płacy minimalnej wynagrodzenie za pracę w godzinach nocnych, natomiast od 1 stycznia 2020 roku wyłączony został dodatek stażowy.
  Ponadto do wynagrodzenia minimalnego nie wlicza się także zasiłków chorobowych, świadczeń finansowanych z Zakładowego Funduszu Świadczeń Społecznych, ekwiwalentu za pranie odzieży, należności z tytułu podróży służbowych.
  Jak na przestrzeni lat kształtowała się płaca minimalna?

Minimalne wynagrodzenie brutto na przestrzeni lata wzrastało i w poszczególnych latach wynosiło:

• 2020 r. – 2600 zł
• 2019 r. – 2250 zł
• 2018 r. – 2100 zł
• 2017 r. – 2000 zł
• 2016 r. – 1850 zł
• 2015 r. – 1750 zł
• 2014 r. – 1680 zł
• 2013 r. – 1600 zł
• 2012 r. – 1500 zł
• 2011 r. – 1386 zł
• 2010 r. – 1317 zł
  W 2021 roku płaca minimalna ma wynieść 2 800 zł brutto.
  

W 2020 roku minimalna krajowa netto przy uwzględnieniu standardowych kosztów uzyskania przychodu i kwoty zmniejszającej podatek wynosi 1 920,62 zł
Jeżeli pracownik jest zatrudniony w niepełnym miesięcznym wymiarze czasu pracy, wysokość minimalnego wynagrodzenia ustala się proporcjonalnie.
Na zakończenie warto wskazać różnicę pomiędzy wynagrodzeniem minimalnym a minimalną stawką godzinową. Najniższa krajowa dotyczy w szczególności pracowników, którzy są zatrudnieni na podstawie umowy o pracę, zaś minimalna stawka godzinowa odnosi się przede wszystkim do osób, które świadczą pracę w oparciu o umowy cywilnoprawne. W 2020 roku stawka ta wynosi 17 zł.
Zatem wynagrodzenie za pracę powinno osiągać co najmniej minimalną wysokość, która zagwarantowana jest ustawowo.

Pełne informacje o zarobkach Polaków na stronie GUS: https://stat.gov.pl/wyszukiwarka/?query=tag:zarobki